از آنجایی که موسیقی یک وسیله ارتباطی غیر کلامی برای ابراز احساسات است، به خوبی می تواند منعکس کننده طیف وسیعی از عواطف انسانی باشد. در حقیقت موسیقی می تواند به تنهایی و بدون نیاز به تکلم، میان افراد ارتباط برقرار کند. به خاطر همین ویژگی موسیقی است که از آن به عنوان یک روش درمانی استفاده می شود. موسیقی درمانی در واقع شاخه ای از هنر درمانی است که برای بهبود وضعیت بیمارانی با طیف وسیعی از اختلالات ذهنی و جسمی مورد استفاده قرار می گیرد. برای آشنایی بیشتر با موسیقی درمانی پیشنهاد می کنیم این مطلب را دنبال نمایید.

موسیقی درمانی چیست؟

به کارگیری موسیقی و آلات موسیقی برای اهداف درمانی و در جهت توانبخشی بیماران جسمانی و روانی، موسیقی درمانی نام دارد. موسیقی درمانی برای همه افراد در هر سنی مفید است و منجر به تغییرات مثبتی در وضعیت بیماری آنها می شود.

به چه افرادی موسیقی درمانگر گفته می شود؟

موسیقی درمانگر یا موزیک تراپیست در واقع به متخصصی گفته می شود که در زمینه رشته موسیقی درمانی، تمام دروس مرتبط با موسیقی، روانشناسی و همینطور علوم رفتاری را مورد مطالعه قرار داده است و در این زمینه از تجربه های علمی و کاربردی مناسبی برخوردار می باشد. این افراد از طریق یک برنامه ریزی دقیق، روش های موثر موسیقی درمانی را برای مراجعان به مراکز اتیسم و دیگر محیط های درمانی مورد استفاده قرار می دهند .

مراجعه به موسیقی درمانگر در مراکز کاردرمانی و گفتاردرمانی

چنانچه علاقه مند هستید از شاخه موسیقی درمانی برای درمان مشکلات روحی و یا اختلالات ذهنی و جسمی خود و یا فرزند خود کمک بگیرید، باید به یک موزیک تراپیست با تجربه در مراکز مربوطه نظیر مرکز اتیسم شهر ری مراجعه کنید. هنگام مراجعه درمانگر ابتدا با بررسی زمینه مورد نیاز برای درمان، یک برنامه درمانی منظم را برای شخص مراجعه کننده در نظر می گیرد و با استفاده از فعالیت های موزیکی به بهبودی وضعیت سلامتی روحی، ذهنی و یا جسمی وی کمک می کند. جلسات موسیقی درمانی اغلب به صورت گروهی برگزار می گردد. البته بسته به شرایط مراجعه کننده گاهی اوقات برگزاری این جلسات به صورت انفرادی نیز خواهد بود.

موزیک تراپیست همچنین هنگام پخش موسیقی های مختلف واکنش های مراجعه کننده را مورد ارزیابی قرار می دهد و مطابق با این واکنش ها مناسب ترین روش موسیقی درمانی را برای وی انتخاب می کند.

موسیقی درمانی چه مزایایی دارد؟

به طور کلی موسیقی مانند هر هنر دیگری در تعالی روح و جسم انسان ها نقش مهمی ایفا می کند. اثرات جسمانی و روانی مثبت موسیقی درمانی بارها به اثبات رسیده است. در اینجا تنها به برخی از مزایای موسیقی درمانی اشاره می کنیم.

-تنش های ماهیچه ها را تسکین داده و مهارت های حرکتی را بهبود می بخشد .

-با افزایش آندرفین موجب کاهش هورمون های استرس در شخص می شود .

-باعث افزایش تمرکز کودکان دچار اختلالات یادگیری می شود.

-موجب خواب آرام در بزرگسالان و کودکان می شود.

معرفی فعالیت های موسیقی درمانی

به طور کلی فعالیت های موسیقی درمانی شامل ترانه خواندن و یا نواختن آلات موسیقی به صورت انفرادی یا گروهی، ساختن آهنگ، شنیدن موسیقی، انجام حرکات موزیکال و یا حتی  بحث و گفتگو پیرامون موسیقی و دیگر فعالیت های مرتبط با آن است. ناگفته نماند هدف اصلی موسیقی درمانی از تمامی فعالیت های مذکور توانبخشی و درمان است. نوع فعالیت و تکنیک موسیقی درمانی نیز با توجه به نوع ناراحتی و مشکل بیمار و همچنین اهداف درمان تعیین می گردد.

معرفی دو تکنیک مهم در موسیقی درمانی

موسیقی درمانگر معمولا از دو تکنیک فعال و یا غیر فعال برای موسیقی درمانی استفاده می کند. در تکنیک فعال از مراجعه کننده یکی از فعالیت های نواختن ، خواندن و یا حرکات موزون خواسته می شود. در این تکنیک سعی می شود تا واکنش های مختلف عاطفی، ذهنی، حسی و حرکتی شخص تحریک و برانگیخته گردد. اما در روش غیر فعال فقط از طریق شنیدن موسیقی عملکرد و واکنش های عاطفی و ذهنی مراجعه کننده مورد ارزیابی قرار می گیرد.

کاربردهای مهم موسیقی درمانی

از کاربردهای مهم موزیک تراپی می توان به درمان بیماری های زیر اشاره کرد.

بیماری های جسمی مزمن: به کارگیری تکنیک های موزیک درمانی می تواند از یک درد ساده تا بیماری های خطرناک قلبی،کلیوی و تنفسی را درمان کند. برخی از تحقیقات اخیر حتی تاثیر مثبت این روش در بهبود بیماری ایدز و سرطان را نیز نشان می دهد.

انواع اختلالات روانی: موزیک درمانی می تواند در درمان اختلالات روانی نظیر اضطراب ،افسردگی ،هراس و اسکیزوفرنی موثر باشد.

اختلالات رفتاری درکودکان: بیش فعالی و کمبود توجه  از اختلالات رفتاری رایج در کودکان است و با موسیقی درمانی می توان تا حد زیادی این اختلالات را برطرف کرد.

علاوه بر موارد بالا معلولان ذهنی ، عقب ماندگان ذهنی ، نابینایان ، ناشنوایان  و همینطور افرادی که مشکل گفتاری دارند می توانند از مزایای تکنیک های موسیقی درمانی بهره مند گردند. در اینجا تنها به برخی از بیماری های رایج که موسیقی درمانی برای درمان آنها مفید بوده است، اشاره شد. فراموش نشود میزان تاثیرگذاری موسیقی به میزان اعتقاد فرد به این نوع روش درمانی نیز بستگی دارد.

استفاده از موسیقی درمانی برای کنترل اوتیسم

خیلی از افراد دچار اوتیسم، موسیقی را قلمرویی از لذت های خاص می دانند. موسیقی درمانی به عنوان یکی از راهکارهای مشهور و پر طرفدار برای درمان خردسالان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم محسوب می شود. متاسفانه تعداد مربیان موسیقی که جهت کار با افراد دارای اختلال های ناشی از اوتیسم تربیت شده اند در کشور کافی نیست. به همین خاطر اغلب پیدا کردن یک مربی موسیقی علاقه مند و توانمند برای آموزش صحیح خواندن یا نواختن به کودکان و نوجوانان مبتلا به اوتیسم کار آسانی نیست.

بررسی مزایای آموزش موسیقی به کودکان اوتیسمی

مزایای آموزش موسیقی به کودکان اوتیسمی به حدی است که امروزه برخی از متخصصان و کارشناسان معتقدند آموزش موسیقی می تواند توانایی های شناختی و حرکتی این کودکان را به میزان زیادی تقویت کند.

آواز خواندن و یا نواختن در یک گروه موسیقی به افراد دچار اختلال طیف اتیسم کمک می کند مهارت های اجتماعی و ارتباطی خود را تقویت کنند، اعتماد به نفس بیشتری پیدا کنند و همینطور احترام و روابط دوستانه را از جامعه دریافت نمایند.