کودکان کم توان ذهنی

کودکان کم توان ذهنی از جمله گروه های آسیب پذیر جامعه هستند که در صورت عدم رسیدگی به وضعیت آنها در آینده شغل کمتری خواهند داشت و همینطور از پشتیبانی و ارتباطات اجتماعی کمتری برخوردار خواهند شد. از این رو مراجعه به موقع والدین این کودکان به مراکز کاردرمانی نظیر کار درمانی شهر ری و استفاده از روش های درمانی مفید کاردرمانی می تواند تاثیر بسزایی در بهبود وضعیت آینده اینگونه افراد داشته باشد.

در این مقاله  قصد داریم نقش کاردرمانگر در حوزه سلامت روان کودکان کم توان ذهنی را بیان کنیم و در عین حال شما را با برنامه های کاردرمانی شهر ری برای این کودکان آشنا کنیم. پیشنهاد می کنیم این مطلب را دنبال کنید.

کم توانی ذهنی چیست؟

کم توانی ذهنی (ID) که قبلاً به اشتباه عقب ماندگی ذهنی نامیده می شد، از جمله ناتوانی های رشدی شایع در کودکان است. کودکان کم توان ذهنی اغلب دارای مشكلات قابل توجهی در مورد كاركردهای ذهنی خود نظیر برقراری ارتباط ، تصمیم گیری ، یادگیری و حل مسئله هستند.

مشکل یا کمبود در رفتارهای سازشی نیز دومین ویژگی اصلی کودکان کم توان ذهنی است. منظور از رفتارهای سازشی همان مهارت های لازم برای زندگی روزمره مثل لباس پوشیدن، خوردن غذا و … می باشد. این کودکان ممکن است رفتارهای نامناسبی نظیر خودآزاری و پرخاشگری نیز از خود نشان دهند و یا حتی کنترلشان روی بعضی رفتارهایشان کم باشد به طوری که باعث اذیت دیگران شود.

خوشبختانه اگر کودکان کم توان ذهنی مورد حمایت و پشتیبانی مراکز مربوطه قرار بگیرند و به آنها آموزش های لازم ارائه گردد می توانند مهارت های خود را تا حدود زیادی بهبود ببخشند و در نتیجه در بزرگسالی از زندگی مستقل تری برخوردار باشند. بنابراین هرگز از کودکان کم توان ذهنی غافل نشوید و در اولین فرصت از خدمات رایگان و موثر مراکز کاردرمانی سطح شهر نظیر مرکز کاردرمانی شهر ری برای آنها برخوردار شوید.

چگونه به کودک کم توانی ذهنی کمک کنیم؟

برای کمک به فرزندی که دچار مشکل کم توانی ذهنی است، بسیار مهم است که در اسرع وقت به درمانگران با تجربه در مراکز مربوطه مراجعه نمایید. عزیزان ساکن تهران و شهر ری می توانند به مرکز کاردرمانی شهر ری مراجعه نمایند.  اگر فکر می کنید در رفتار کودک شما مشکلی وجود دارد با یک پزشک متخصص اطفال صحبت کنید. در صورت تشخیص پزشک ممکن است کودک شما مورد  ارزیابی بیشتر و غربالگری قرار بگیرد.

برخی از علائم رایجی که در کودکان ناتوان ذهنی وجود دارد. عبارتند از:

-بهره هوشی پایین ( معمولا کمتر از ۷۰)

-عدم توانایی لازم برای یادگیری و تصمیم گیری

-عدم توانایی کافی در صحبت کردن

-عدم توانایی در برقراری ارتباط با دیگران

-عدم سازگاری با شرایط و محیط اطراف

-عدم مهارت در انجام کارهای روزمره

پزشک ممکن است در ابتدا بگوید که فرزند شما دچار مشکل تاخیر رشدی است و ممکن بعدا بهبود یابد. اگرچه همه كودكان کم توان ذهنی علائم تأخیر رشدی را در اوایل زندگی خود نشان می دهند، اما کودکانی که تنها دچار مشکل تاخیر رشدی هستند بعدا به کم توانی ذهنی دچار نمی شوند.

بعضی اوقات نیز ممکن است تا زمانی که کودک مدرسه را آغاز نکند مشکل کم توانی ذهنی او تشخیص داد نشود. در این صورت هنگامی که مشاهده شود دانش آموز به همان سرعتی که همسالان وی پیشرفت می کنند پیشرفت نمی کند باید برای تشخیص و درمان به مراکز کاردرمانی مراجعه شود.

شایان ذکر است برخی از كودكان کم توان ذهنی ممکن است از علائم شديدتری در مقايسه با دیگر کودکان برخوردار باشند که در این صورت، احتمالاً ناتواني و يا اختلال بيشتري دارند. برخی از نمونه هایی از ناتوانی های مرتبط با کم توانی ذهنی عبارتند از: فلج مغزی، صرع، اختلال در بینایی، از دست دادن شنوایی، مشکلات گفتاری و زبان.

چگونه ناتوانی های ذهنی تشخیص داده می شود؟

كودك باید از نظر ضریب هوشی كاهش قابل توجهی داشته باشد و همچنین در عملکرد روزمره دارای مشکلات قابل توجهی باشد.

در مورد آزمون ضریب هوشی کودکان کم توان ذهنی:

ضریب هوشی (“Quotient Intelligence”) مهارت های یادگیری و حل مسئله کودک را اندازه گیری می کند. نمره ضریب هوشی معمولی در حدود ۱۰۰ است. کودکان دارای ID دارای ضریب هوشی ضعیف هستند. آنها ممکن است امتیازی بین ۷۰ تا ۵۵ و یا حتی پایین تر کسب نمایند.

معمولاً کودکان تا سن ۴ تا ۶ سالگی قادر به انجام تست هوش (تست هوش سنجش یا تست ضریب هوشی) نیستند. بنابراین ، والدین برای این آزمون باید صبر کنند تا کودکشان به سن مورد نظر برسد.

درمورد رفتار سازشی یا انطباقی کودکان کم توان ذهنی:

همانطور که قبلاً نیز گفته شد، کودک کم توان ذهنی باید در عملکرد روزمره مشکلات قابل توجهی داشته باشد تا بتوان از این طریق بیماری او را تشخیص داد.

برای سنجش رفتار تطبیقی​​، پزشکان و سایر ارزیابی کنندگان به این نکته نگاه می کنند که کودک در مقایسه با سایر کودکان در همان سن چه کاری می تواند انجام دهد. مثال ها عبارتند از:

–مهارت های مراقبت شخصی (مانند لباس پوشیدن ، رفتن به حمام ، تغذیه)

-مهارت های ارتباطی و اجتماعی (به عنوان مثال مکالمه ، استفاده از تلفن)

-مهارت های مدرسه

-روال های یادگیری و …

درمان و چشم انداز معلولیت ذهنی چیست؟

هیچ درمان کلی برای بهبودی کامل کودکان کم توان ذهنی وجود ندارد. اما با این حال در صورتی که به این کودکان آموزش های لازم در مرکز کار درمانی شهر ری و دیگر مراکز داده شود می توانند یاد بگیرند که به تنهایی کارهای زیادی را انجام دهند. فقط نیاز به زمان و تلاش بیشتری نسبت به دیگران هستند.

نقش کاردرمانی برای کودکان کم توان ذهنی

به طور کلی کاردرمانی بر روی افزایش مهارت های زندگی هر فردی که برای امور زندگی خود به کمک دیگران نیاز دارد، تمرکز دارد. بنابراین کاردرمانگر هنگام کار با افراد دارای ناتوانی های ذهنی یا اختلال شناختی سعی می کند از طریق تکنیک های گوناگون مهارت های اساسی برای سازگاری با محیط و افزایش استقلال را به آنها آموزش دهد.

توسعه مهارت های زندگی برای افراد دارای معلولیت

خدمات درمانی مرکز کار درمانی شهر ری شامل آموزش مهارت های حرکتی لازم برای عملکرد دست و پا، پشتیبانی از پردازش حسی برای طیف وسیعی از محیط ها و همینطور یادگیری مهارت های حرکتی برای اوقات فراغت و کارهای آموزشی یا شغلی است.  تأکید کار درمانی شهر ری اغلب بر روی افزایش مهارت های زندگی برای استقلال بیشتر افراد دارای معلولیت است. این مهارت ها شامل جهت گیری برای لباس پوشیدن مستقل (مثل بستن دکمه ها) ، مهارت های مدیریت پول، مهارت های تهیه غذا از جمله استفاده از چاقو برای برش، تشخیص علائم راهنمایی و رانندگی برای ایمنی حرکت در خیابان ها، استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی و سایر مهارت های لازم برای زندگی مستقل در خانه و جامعه می باشد.